Trước nhiều ý kiến cho rằng đất nền giá rẻ đang có giá cao ngang ngửa nhà thương mại dù chủ đầu tư được hưởng vô số những ưu đãi của Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng vừa quyết định thành lập Đoàn kiểm tra công tác đầu tư và xây dựng giá bán, giá cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội tại 3 thành phố lớn. Người dân liệu có thể hy vọng giá nhà thu nhập thấp sẽ thấp thật sự sau đợt thanh kiểm tra này?


Báo cáo gần đây của Bộ Xây dựng cho biết, cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 98 dự án xã hội, trong đó có 35 dự án nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 18.950 căn hộ,; 63 dự án nhà ở xã hội cho công nhân, với quy mô xây dựng khoảng 17.430 căn hộ. Hiện tại, cũng có 129 dự án nhà ở xã hội đang tiếp tục triển khai, trong đó có 90 dự án nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 55.000 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 27.560 tỷ đồng; 39 dự án nhà ở xã hội cho công nhân khu công nghiệp với quy mô xây dựng khoảng 27.000 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 6.850 tỷ đồng.

Như vậy, chương trình nhà ở cho người thu nhập thấp được công ty địa ốc alibaba từ năm 2016 đến nay đã đáp ứng được phần nào nhu cầu nhà ở cho người dân có thu nhập thấp. Không thể phủ nhận là chính sách xây dựng nhà bán cho những đối tượng thu nhập thấp nhằm bảo đảm an sinh xã hội là một chủ trương đúng đắn. Khi đến UBND phường làm thủ tục xác nhận hiện trạng nhà và đất ở, nhiều người dân đành phải dẹp bỏ ý định mua nhà thu nhập thấp vì UBND phường đã từ chối xác nhận với lý không biết chắc người dân có nhà đất ở nơi khác hay không…

“Dự án đã cơ bản hoàn thành giải phóng mặt bằng trong phạm vi thực hiện Dự án, xây dựng hệ thống lán trại, tôn nền đường tạm, đường nội bộ và sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện trong năm 2014 để giao nhà cho khách hàng vào quý IV/2015”, thông báo trên website của Housing Group cho biết. Nhiều khách hàng góp vốn vào dự án cảm thấy nghi ngờ về tính minh bạch của thông tin này bởi dự án đang nằm trong “tầm ngắm” củaCơ quan Cảnh sát Điều tra C46 (Bộ Công an); Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư Xây dựng Nhà đất là đối tác liên danh với Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu và Đầu tư xây dựng phát triển Hà Nội với ông Nguyễn Văn Tuẫn – nguyên Chủ tịch HĐQT đã bị bắt tạm giam.

Tuy nhiên, quá trình triển khai chương trình nhà ở cho người thu nhập thấp vẫn còn rất nhiều bất cập. Đơn cử như về vấn đề thủ tục xác nhận điều kiện ở và thu nhập của người thu nhập thấp để có thể mua, hay vay vốn mua nhà, người dân gặp rất nhiều khó khăn để có được đủ "hai con dấu" (của cơ quan đang làm việc và chính quyền địa phương). Việc hỗ trợ lãi suất vay của nhà ở xã hội cũng vì những thủ tục hành chính, vì vướng quá nhiều điều kiện nên rất ít khách hàng có thể tiếp cận được. Bên cạnh đó, gói 30.000 tỷ đồng hỗ trợ người có thu nhập thấp mua nhà cũng gặp trục trặc khi giải ngân vì nguyên nhân chính là do ngân hàng không dám cho vay vì sợ rủi ro…

Về hạ tầng xã hội, tiện ích dân sinh, điểm những dự án tiêu biểu hiện tại thì thấy hầu hết đều có vị trí xa trung tâm, hạ tầng kỹ thuật đang trong quá trình hoàn thiện hoặc… chưa có gì. Với hàng loạt bất cập như trên nhưng giá thành nhà ở xã hội tại Hà Nội vẫn ở mức cao. Chẳng hạn, giá nhà tại dự án nhà ở xã hội ở 143 Trần Phú (Hà Đông) có giá tạm tính 16 triệu đồng/m2 (gồm cả thuế, phí bảo trì); Dự án nhà ở xã hội tại 30 Phạm Văn Đồng (Cầu Giấy) cũng có mức giá tới khoảng 14,9 triệu đồng/m2. Cũng có dự án nhà ở xã hội giá 8-10 triệu đồng/m2, nhưng địa bàn xa trung tâm trên 10 km, điều kiện sinh kế không thuận lợi, còn khó khăn trong đáp ứng nhu cầu về y tế, giáo dục...

Trong khi đó, nhiều dự án nhà ở thương mại đang rao bán trên địa bàn Hà Nội lại thấp ngang ngửa giá nhà thu nhập thấp. chung cư Viện 103 tại Văn Quán (Hà Đông) đang được rao bán giá dao động từ 13,9-14,5 triệu đồng/m2 (đã gồm VAT và 2% phí bảo trì) là một ví dụ cho thấy giá nhà ở thương mại đang "át vía" giá nhà ở xã hội. Đến thời điểm này, thời hạn tạm giam 4 tháng đối với Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu và Đầu tư xây dựng phát triển Hà Nội đã trôi qua nhưng chưa có bất cứ động thái nào từ phía Cơ quan Cảnh sát Điều tra cho thấy vụ việc có thể được đưa ra ánh sáng trong thời gian tới.

Điều đáng nói là tham gia đầu tư vào dự án này, Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu và Đầu tư xây dựng phát triển Hà Nội chỉ đóng góp 40% vốn bằng quyền sử dụng đất (khu đất xây dựng dự án); 60% còn lại thuộc về đối tác liên danh là Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư xây dựng nhà đất (Housing Group). Theo những tài liệu mà chúng tôi có được, số tiền mà Housing Group huy động từ khách hàng là không hề nhỏ. Tuy nhiên, trách nhiệm của Housing Group đối với dự án với các khoản tiền đã thu của khách hàng mới được nhắc tới trong thời gian 1 – 2 tháng gần đây, dù trước đó, nguyên lãnh đạo cao nhất của phía đối tác liên danh đã bị bắt.